დამატებული ღირებულების გადასახადის კალკულატორი

თითოეული ქვეყნის საგადასახადო კანონები დროთა განმავლობაში იცვლება. მასში უცვლელი რჩება მხოლოდ ის ფონდები, რომლებმაც დაამტკიცეს, რომ სახელმწიფოსთვის მომგებიანი და ხალხისთვის მისაღებია. ეს კატეგორია მოიცავს დამატებული ღირებულების გადასახადს (დღგ).

რატომ გამოიყენება დღგ

ამ კითხვაზე ერთი წინადადებით პასუხის გაცემა შეუძლებელია, რადგან თითოეულ ცალკეულ ქვეყანაში დამატებული ღირებულების გადასახადს შეუძლია გადაჭრას საკუთარი სტრატეგიული ამოცანები.

მაგრამ ასევე არსებობს დღგ-ს უპირატესობების ზოგადი ჩამონათვალი, რომლის წყალობითაც გადასახადის ამ ფორმამ კარგად გაიდგა ფესვები მსოფლიოს უმეტეს სისტემაში. აქ არის ძირითადი:

• ჩრდილოვანი შემოსავლების წინააღმდეგ ბრძოლა;
• მოხერხებული აღრიცხვა;
• ტენდერის ტენდერის მექანიზმის მოქნილობა.

კიდევ ერთხელ შეგახსენებთ, რომ თითოეულ ცალკეულ ქვეყანაში დღგ-ს გამოყენების მოტივები და მისი ღირებულების მინიჭების პროცედურა შეიძლება განსხვავდებოდეს.

ერთი მაგალითია სკანდინავიის ქვეყნები, სადაც პრაქტიკულად არ არსებობს ჩრდილოვანი შემოსავლების საფრთხე და მოსახლეობის ცხოვრების დონე საშუალებას გაძლევთ დააწესოთ დღგ-ის მაღალი განაკვეთი (25% დანიაში, ნორვეგიაში და შვედეთში, 24% ფინეთისთვის. ). ამ ქვეყნებში საგადასახადო სისტემის სტაბილური ფუნქციონირება, რომელიც დაფუძნებულია დღგ-ს მაღალ ღირებულებაზე, არის სტაბილური ეკონომიკისა და ხალხის კეთილდღეობის გარანტი.

ზოგიერთ შემთხვევაში, სახელმწიფოებმა წარმატებით გამოიყენეს დღგ-ის განაკვეთის მოქნილობა ეკონომიკის გასაკონტროლებლად. აქ ყველაფერი მარტივია: ეკონომიკური კრიზისის დროს, განაკვეთი იზრდება - ეს საშუალებას გაძლევთ სწრაფად შეავსოთ ბიუჯეტი. მაგრამ, მნიშვნელოვანია, არ დაგავიწყდეთ, რომ კვლავ შეამციროთ მაჩვენებელი, როდესაც კრიზისის მწვავე ფაზა ჩაცხრება, წინააღმდეგ შემთხვევაში თქვენ შეგიძლიათ პრობლემები შეუქმნათ საკუთარ ხალხს. ასეთი მიდგომის მთავარი პირობაა ლოიალური მოსახლეობა, რომელიც სამოქალაქო გაგებით მოეპყრობა ასეთ ზევით/ქვევით თამაშებს.

როგორ გამოიყენება დღგ სხვადასხვა ქვეყანაში

სტატისტიკის მიხედვით, 130-ზე მეტი ქვეყანა აქტიურად იყენებს დღგ-ს საგადასახადო სისტემებში. ბუნებრივია, ბევრი მათგანი უკვე დაშორდა იმ მოდელს, რომელიც ვილჰელმ ფონ სიმენსმა შემოგვთავაზა საუკუნეზე მეტი ხნის წინ, მაგრამ ეს არის მოდელის უპირატესობა - ის შეიძლება მოერგოს კონკრეტული სახელმწიფოს მახასიათებლებს.

მაგალითად, ზოგიერთ ქვეყანაში, საკმაოდ მაღალი განაკვეთით, იყენებენ შემცირებულ გადასახადებს გარკვეულ საქონელზე: საფრანგეთში ეს მოიცავს მედიკამენტებს, იაპონიაში - საბავშვო ნივთებს, ჩეხეთში - საკვებს, ხოლო შვედეთი ამცირებს გადასახადს. საზოგადოებრივი ტრანსპორტი. ასეთი დათმობები ძალიან არ ანგრევს ხაზინას, მაგრამ კარგ ბონუსს აძლევს ჩვეულებრივ ადამიანებს.

ევროკავშირი თავის მაცხოვრებლებს აძლევს უფლებას აირჩიონ დღგ-ის განაკვეთი დამოუკიდებლად, მაგრამ ითხოვს დაიცვან ჩარჩო. უფრო სწორად, „ჩარჩო“ - ევროკავშირიდან მხოლოდ ქვედა საზღვარია და ის უდრის 15%-ს. მაგრამ ზედა ზღვარი არაფრით არ შემოიფარგლება და განისაზღვრება მხოლოდ ადგილობრივი ხელისუფლების სინდისით. მაგალითად, საბერძნეთში დღგ არის 24%, ხოლო უნგრეთში - 27%.

ახლო აღმოსავლეთის ისეთი აყვავებული ქვეყნები, როგორიცაა საუდის არაბეთი და არაბთა გაერთიანებული საამიროები, კარგად მუშაობდნენ დამატებული ღირებულების გადასახადის გარეშე 2018 წლამდე. მაგრამ მითითებულ წელს დღგ მაინც შემოვიდა და 5%-იანი განაკვეთი დამტკიცდა. ამავდროულად, ზემოაღნიშნული ქვეყნების მეზობლები, როგორებიცაა ბაჰრეინი, კატარი, კუვეიტი და ომანი, აგრძელებენ თავიანთი ეკონომიკის მშენებლობას დამატებითი ღირებულების გადასახადის გარეშე.

ახლო აღმოსავლეთის ეკონომიკის მაგალითზე, კუნძულის სახელმწიფოებიც დღგ-ს გარეშე მუშაობენ. მათ შორის: ბაჰამის, ბერმუდის და კაიმანის კუნძულები. მაგრამ ნუ ჩქარობთ მათ მაგალითის მიცემას თქვენი ხელისუფლებისთვის, რადგან იქ მცხოვრებმა 70%-იანი გადასახადი უნდა გადაიხადოს გარედან შემოტანილ საქონელზე. თქვენ წარმოიდგინეთ იმპორტირებული პროდუქციის რა წილი შეიძლება იყოს კუნძულებზე.

გარკვეულ ქვეყნებში არ არსებობს დღგ, როგორც ასეთი, მაგრამ არსებობს ე.წ. "გაყიდვის გადასახადი". ის მერყეობს 2-დან 15%-მდე, მაგრამ იხდის არა საქონლის ერთეულს, არამედ მთლიანად შესყიდვას. დაბეგვრის ამ ფორმას შეგიძლიათ შეხვდეთ ავსტრალიაში, იაპონიაში, კანადასა და აშშ-ში.

რაც შეეხება იმ ქვეყნებს, სადაც დღგ-ის განაკვეთი ფიქსირებულია და მრავალი წლის განმავლობაში არ შეცვლილა, შეიძლება არსებობდეს ორი ვარიანტი: ან სისტემა მუშაობს გამართულად და ადასტურებს თავის ეფექტურობას, ან ქვეყნის მთავრობა არ მიიღებს უკუკავშირს თავისი მოქალაქეებისგან. და არ არის დაინტერესებული მათ კეთილდღეობაზე კითხვებით.

როგორც ვხედავთ, დაბეგვრის თავისებურებები დღგ-ს მინიჭების კუთხით მთელი ამბავია და თითოეული განაკვეთის უკან კონკრეტულ ქვეყანაში ათეულობით და თუნდაც ასობით სპეციალისტი დგას, უამრავი გათვლა და დასაბუთება. მაგრამ ზოგჯერ ესეც არ არის საკმარისი: ვერავინ იძლევა გარანტიას, რომ საგადასახადო ტვირთი მოერგება პროცესის ყველა მონაწილეს.

სწორედ ამიტომ სხვადასხვა ქვეყნების საგადასახადო კანონები მუდმივად იხვეწება და დღგ-ის განაკვეთები შეიძლება გაიზარდოს და შემცირდეს, რაც ასახავს სახელმწიფოს ეკონომიკურ ტრიუმფს ან ფიასკოს.